Een aantal jaren geleden fascineerde mij het gedrag van vogels en in het bijzonder de dwergpapegaai. Dit leidde ertoe, dat ik mijn zolder had omgebouwd om enkele broedkoppels te huisvesten. Die ‘enkele’ werden er al gauw een stuk of 60. Toen echter het aantal (veld)muizen vele malen de gevleugelde bewoners overtrof, ben ik ermee gestopt. De aanwas van de muizengemeenschap kwam niet in de laatste plaats, doordat mijn drie dochters ze te eten gaven, want ze vonden ze zo leuk!
De Agapornis
Het woord stamt uit het Grieks: agapein is liefkozen, ornis betekent vogel. Deze naam is ontstaan vanwege het onafscheidelijke en aanhankelijke karakter van de paartjes. In het Engels worden ze lovebirds genoemd, in het Duits Unzertrennlichen en in het Frans inséparables. De lengte van de vogels varieren van 12 tot 16 cm en hun gewicht ligt tussen de 40 en 60 gram. Ze kunnen tussen 10 en 20 jaar oud worden.
Leefgebied
Acht van de negen soorten Agaporniden leven op het vaste land van Afrika, rondom het Victoriameer. De negende soort, de Agapornis Canus komt oorspronkelijk uit Madagaskar.
Soorten
De Agapornis is ingedeeld binnen de ‘Papegaaien van de Oude Wereld’, de Psittaculidae. Er zijn negen verschillende soorten, waarvan er vier in het bezit zijn van witte oogringen, bij de andere vijf soorten ontbreken die.
De negen soorten hebben de volgende kenmerken:
Agapornis Personata
NL benaming: Zwartmasker Agapornis
heeft witte oogringen
lengte: 13 – 15 cm
habitat: Tanzania
Agapornis Fischerie
NL benaming: Fischers Agapornis
heeft witte oogringen
lengte: 13-15 cm
habitat: ten zuiden van het Victoriameer in Afrika, Tanzania
Agapornis Nigrigenis
NL benaming: Zwartwang Agapornis
heeft witte oogringen
lengte: 13-14 cm
habitat: Zambia
Agapornis Lilianae
NL benaming: Nyasa Agapornis
heeft witte oogringen
lengte: 12-13 cm
habitat: Mozambique, Tanzania, Zambia en Zimbabwe
Agapornis Roseicollis
NL benaming: Perzikkop Agapornis
lengte: 14-16 cm
habitat: Zuidwest Afrika
Deze wordt het meest gehouden
Agapornis Taranta
NL benaming: Zwartvleugel Agapornis
lengte: 16-17 cm
habitat: Ethiopië
Agapornis Pullarius
NL benaming: Roodmasker Agapornis
lengte: 13-14 cm
habitat: Guinee, Sierra Leone tot Soedan, Congo-Kinshasa en Angola
Broed in termietenheuvels
Agapornis Canus
NL benaming: Grijskop Agapornis
lengte: 13 cm
habitat: Madagaskar
Agapornis Swindernianus
NL benaming: Zwartkraag Agapornis
lengte: 13 cm
habitat: Liberia, Ivoorkust en Ghana
Weinig over bekend. Is de meest schuwe Agapornis, die in de hoge boomtoppen van de ontoegankelijke wouden leeft. Is ook nog nooit vervoerd naar Europa
Kleurmutaties
De afgelopen jaren zijn er veel mutaties gekweekt. Eén van de eerste was de blauwe variant, die werd gevolgd door de lutino (geel). Daarna ontstonden er kleuren als cinnamon, opaline, zeer veel variaties in de kleur blauw, etc. Men spreekt van een zuivere mutatie als de vogel exact dezelfde tekening heeft als de wildkleur, maar een andere kleur, met de juiste patronen. Er gaat een flink stuk erfelijkheidsleer aan vooraf hoe deze vogels gekweekt worden. Zo zijn de jongen van ‘lutino x lutino; vrijwel niet levensvatbaar. Overigens hebben deze kleurafwijkingen in het wild geen enkele kans op overleving.
Nestbouw
De wijze waarop de Agapornis het nest bouwt is vrij uitzonderlijk. De meeste vogels pakken allerlei voorwerpen met hun snavel op, zoals takjes, gras en mos en vliegen dit naar het nest.
De Agapornis ontleedt takjes, het liefst zacht hout, zoals wilgen. Ze fileren die wilgentakjes door er dunne reepjes van circa 2 mm dik af te knabbelen en zo’n zes cm lengte. Deze stukjes duwen ze vervolgens tussen hun staartveren en vliegen hiermee naar het nest.
Er is echter één uitzondering, de Pullaria. Zij graven hun nest in termietenheuvels. Maken een gang en aan het eind een holte, waarin de eieren worden gelegd. Deze vogels waren tot voor kort hier niet te kweken.
Jongen
De vier tot zes eitjes komen na ongeveer 22 dagen uit. De eieren worden voornamelijk door de pop uitgebroed. Het mannetje zoekt voedsel en geeft dit aan het vrouwtje. Als de jongen uit het ei kruipen worden ze vijf tot zes weken gevoerd. Dit gebeurt voornamelijk het vrouwtje, die het voedsel eerst van het mannetje ontvangt.
Na circa zes weken vliegen de jongen uit. De ouders geven ze nog wel gedurende ongeveer twee weken voer.
Agapornis als huisdier
Deze vogels zijn geschikt om als huisdier te houden. De meest voorkomende Agapornis is de Roseicolli. De vogels zijn zeer mak te krijgen en zijn ook in staat om enkele woordjes te spreken. Let wel: Sinds 1 juli 2014 is het verboden om vogels, jonger dan 8 weken, bij de ouders weg te halen om verder met de hand op te voeden.
Tot slot
Na al dit moois blijf ik toch sterk van mening, dat deze prachtige vogels het best tot hun recht komen in hun natuurlijke omgeving. Dit is niet mogelijk met de hier gekweekte exemplaren. Houdt deze dan ruim gehuisvest en zorg dat ze veel afleiding hebben en zeker niet alleen!