Het legitieme aandeel bij erfenis is een wettelijk vastgelegd recht van een kind om een deel van de erfenis van zijn of haar ouders te ontvangen, zelfs als de ouders in hun testament iets anders hebben bepaald. Dit is bedoeld om te voorkomen dat kinderen onterfd worden en om ervoor te zorgen dat zij altijd een bepaald deel van de erfenis ontvangen.
Wettelijk erfdeel
Het legitieme aandeel is vastgelegd in de wet en kan niet door de ouders worden genegeerd of veranderd in hun testament. Het geldt voor alle kinderen, ongeacht of ze zijn geboren binnen of buiten het huwelijk en of ze zijn erkend of niet. Het bedrag van het legitieme aandeel varieert van land tot land en kan ook afhankelijk zijn van het aantal kinderen dat de overledene heeft.
In Nederland hebben kinderen recht op de helft van hun wettelijk erfdeel als legitieme aandeel. Dit betekent dat als een ouder in zijn of haar testament heeft bepaald dat een kind bijvoorbeeld slechts 10% van de erfenis krijgt, het kind nog steeds recht heeft op de helft van zijn of haar wettelijk erfdeel. Het legitieme aandeel kan worden opgeëist als een kind niet is genoemd in het testament van de overledene of als het kind in het testament is onterfd.
Minimumrecht
Het legitieme aandeel is bedoeld om kinderen te beschermen tegen onrechtvaardige behandeling in de erfenis. Het kan voorkomen dat kinderen volledig worden onterfd of dat ze veel minder erven dan andere kinderen. Het is belangrijk om te weten dat het legitieme aandeel een minimumrecht is en dat kinderen nog steeds meer kunnen erven dan het legitieme aandeel als de ouders dat wensen.
Echter, er zijn situaties, waarin het legitieme aandeel kan worden verminderd. Dit is bijvoorbeeld het geval als het kind de erflater ernstig heeft mishandeld of wanneer het kind al eerder een grote schenking of erfenis heeft ontvangen. In deze gevallen kan het legitieme aandeel worden verminderd of zelfs worden afgeschaft.
Hoe lang is het legitieme erfdeel opeisbaar
De termijn waarbinnen het legitieme erfdeel kan worden opgeëist, verschilt per land en is afhankelijk van de lokale wetgeving. In Nederland vervalt het recht op de legitieme portie net als het kindsdeel binnen een gestelde redelijke termijn en uiterlijk 5 jaar na het overlijden van de erflater.
Het is daarom verstandig voor erfgenamen om zo snel mogelijk na het overlijden van de erflater te onderzoeken of zij recht hebben op een legitieme portie en dit binnen een redelijke termijn op te eisen. Als u meer specifieke informatie nodig heeft over de termijnen voor het opvragen van het legitieme erfdeel in uw land, raadpleeg dan een lokale juridisch expert of notaris
Belasting
In Nederland hoeft over een legitieme erfdeel geen belasting te worden betaald, tenzij het legitieme deel wordt uitgekeerd in de vorm van een schenking. Een schenking kan namelijk belast worden met schenkbelasting.
Als het legitieme deel wordt uitgekeerd als een vordering op de nalatenschap, dan is er in principe geen sprake van een schenking en hoeft er geen schenkbelasting te worden betaald. Een vordering op de nalatenschap is namelijk een schuld die de nalatenschap heeft aan de erfgenaam met het legitieme deel, die in principe betaald moet worden uit de nalatenschap. Hierover hoeft geen belasting te worden betaald.
Het is wel belangrijk om te weten dat de nalatenschap als geheel wel belastingplichtig kan zijn voor de erfbelasting, afhankelijk van de waarde van de erfenis en de relatie tussen de overledene en de erfgenamen. Dit is een belasting die betaald moet worden over de totale waarde van de erfenis en die door de erfgenamen betaald moet worden.
Conflicten
Het legitieme aandeel kan soms leiden tot conflicten tussen erfgenamen en tot juridische procedures. Het is daarom belangrijk om bij het opstellen van een testament rekening te houden met het legitieme aandeel en om ervoor te zorgen dat alle erfgenamen goed worden geïnformeerd over hun rechten en plichten.
Conclusie
In conclusie is het legitieme aandeel bij erfenis een belangrijk wettelijk recht van kinderen om ervoor te zorgen dat zij altijd een bepaald deel van de erfenis van hun ouders ontvangen. Het biedt bescherming tegen onterving en kan ervoor zorgen dat kinderen eerlijk worden behandeld in de erfenis. Het is daarom belangrijk om bij het opstellen van een testament rekening te houden met het legitieme aandeel en om alle erfgenamen goed te informeren over hun rechten en plichten.