In de annalen van de Nederlandse geschiedenis is er een naam die nog steeds echoot door de gangen van rechtbanken en in de verhalen van mensen die geïntrigeerd zijn door duistere misdaden. Die naam is Maria Catharina Swanenburg (1839-1915), maar ze staat beter bekend als Goeie Mie. Haar verhaal is doordrenkt van mysteries, moorden en manipulatie en het werpt nog steeds een schaduw over Leiden, de stad waar ze leefde.
Vroege leven
Maria werd op 9 september 1839 geboren op de Leidse Oostdwarsgracht, in een gezin met twaalf kinderen, waarvan er zes op jonge leeftijd stierven en één levenloos werd geboren. Ze groeide op in een tijd waarin sociale ongelijkheid en armoede wijdverspreid waren. Ze heeft op vier verschillende plaatsen in de armste wijken van Leiden gewoond. Ze verdiende haar geld als huishoudster, kinderoppas en ziekenverzorgster. Als jong meisje leek ze een normaal leven te leiden, maar haar ware aard begon al snel naar boven te komen toen ze betrokken raakte bij verschillende incidenten van vergiftiging.
Duistere kant
Het was in de late 19e eeuw dat Goeie Mie bekend werd om haar rol in een reeks mysterieuze sterfgevallen, die de stad Leiden op zijn grondvesten deed schudden. Ze leek een barmhartige ziel te zijn die zich bezighield met liefdadigheidswerk en het verzorgen van zieken, maar achter deze façade school een duistere kant.
Omstreeks 1879 begon Goeie Mie met haar duistere praktijken. Zij sloot voor familieleden en gezinnen waar zij werkte begrafenispolissen en verzekeringen af. Ze was verantwoordelijk voor de dood van minstens 27 mensen, waaronder haar eigen moeder, kinderen, echtgenoot en andere familieleden. Haar methode was vergiftiging, vaak met arsenicum, dat destijds gemakkelijk verkrijgbaar was. Ze vergiftigde haar slachtoffers langzaam en zorgde ervoor dat hun dood op natuurlijke oorzaken leek.
Ontmaskerd
Wat Goeie Mie zo angstaanjagend maakte, was haar vermogen om het vertrouwen van mensen te winnen. Ze stond bekend als een toegewijde verzorger en buurvrouw en niemand vermoedde dat ze achter de plotselinge sterfgevallen in de buurt zat. Maar haar ware motieven waren veel duisterder dan ze liet doorschemeren.
Toen ze in 1883 het gezin van haar schoonzus Frankhuizen wilde vergiftigen en er drie leden van het gezin tegelijkertijd overleden, ontstond argwaan en kwamen haar praktijken aan het licht. Eén gezinslid overleefde het en deed aangifte. Hij vertelde dat de gortepap een vreemde smaak en kleur had.
Inspecteur van politie en tevens onbezoldigde Rijksveldwachter Rinze Pronk, die tegen het eind van zijn loopbaan zat is een kijkje gaan nemen en heeft Goeie Mie ontmaskerd. Hij heeft proces-verbaal opgemaakt en Goeie Mie gearresteerd. Na een uitgebreid onderzoek werd ze veroordeeld voor haar gruwelijke misdaden.
Proces
Haar proces was een van de meest spraakmakende in de Nederlandse geschiedenis en het wierp een schokkend licht op de donkere kanten van menselijke natuur. Het proces vond plaats in 1883 en trok enorme aandacht van de media en het publiek. Tijdens het proces werden gruwelijke details onthuld over de wijze waarop ze haar slachtoffers had vergiftigd en hoe ze jarenlang onder de radar van de autoriteiten had weten te blijven. Ook werd in detail beschreven hoe de slachtoffers tijdens hun doodstrijd hebben geleden.
Het bewijs tegen Goeie Mie was overweldigend. Getuigen verklaarden over verdachte omstandigheden rond de sterfgevallen in haar omgeving en er werden sporen van arsenicum gevonden in de lichamen van de slachtoffers. Bovendien was er ook sprake van financieel gewin voor Goeie Mie, aangezien ze vaak geld of bezittingen van haar slachtoffers erfde.
Uiteindelijk werd Goeie Mie schuldig bevonden aan meervoudige moord en werd ze veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Haar veroordeling veroorzaakte een schokgolf door de samenleving en vestigde haar naam als een van de meest beruchte moordenaars in de Nederlandse geschiedenis.
Huis van Bewaring
Na haar veroordeling werd Goeie Mie gevangengezet in de vrouwengevangenis van Gorinchem, ook wel bekend als het Huis van Bewaring te Gorinchem. Deze gevangenis was destijds een belangrijke detentie-instelling voor vrouwelijke gevangenen in Nederland. Gorinchem is een stad in de provincie Zuid-Holland, gelegen aan de rivier de Merwede. Hier zat Goeie Mie haar levenslange gevangenisstraf uit voor haar misdaden van moord, vergiftiging en oplichting.
Goeie Mie is, na een langdurige ziekte in gevangenschap overleden op 11 april 1915. Vanuit de gevangenis heeft ze nog verschillende malen tevergeefs om gratie gevraagd. Haar dood betekende het einde van één van de meest beruchte criminele zaken in de Nederlandse geschiedenis. Ze werd in Gorinchem begraven op de katholieke begraafplaats
Tot slot
Het staat vast dat zij ten minste 102 personen uit haar buurt heeft vergiftigd, waarvan 27 met dodelijke afloop. Van de slachtoffers behoorden er 16 tot haar eigen familiekring.. Ruim 50 zijn er ernstig ziek geworden, die het ternauwernood hebben overleefd. Tot op de dag van vandaag blijft Goeie Mie een fascinerend figuur in de Nederlandse geschiedenis. Haar verhaal is een herinnering aan de kwetsbaarheid van vertrouwen en de dunne lijn tussen goed en kwaad. Haar naam leeft voort als een waarschuwing tegen het gevaar van misleiding en manipulatie en haar misdaden blijven een angstaanjagend voorbeeld van de duisternis die in de menselijke ziel kan huizen. Goeie Mie was een van de grootste seriemoordenaressen uit de geschiedenis en behaalde het Guinness Book of Records!